top of page

Tüplü Dalış Nedir | Tüplü Dalış Nasıl Yapılır | Nereden Başlamalısınız

Merhaba;

Bu sayfayı inceledikten sonra, tüplü dalış hakkında ihtiyacınız olacak tüm bilgilere sahip olacağınıza inanıyorum. Tüplü dalışın tanımından, nasıl başlayacağınıza, bir tüplü dalış kursu aşamalarından, dalış ekipmanlarına kadar tüm bilgilere hakim olacaksınız... 

  • Tüplü Dalış Nedir

Tüplü dalış, bilinen en temel tanımıyla, bir su altı aktivitesidir ve diğer dalış türlerinden ayrılan en farklı yanı, su altında nefes alabilmenizi sağlayan bağımsız bir hava kaynağı (dalış tüpü) ile yapılıyor olmasıdır. Bu sayede, indiğiniz derinliğe bağlı olarak, su altındaki hava ihtiyacınızı belirli bir süre karşılarsınız ve yüzeye çıkmak zorunda kalmadan su altını keşfetme fırsatınız olur. 

 

Jacques Yves Cousteau

Askeri amaçlı dalışlar, milattan önceki yıllarda, savaş amaçlı ve düşman gemilerinin halatlarını kesmek ya da gemilerin altlarında delikler açmak için yapılmış olsa da, bizim burada inceleyeceğimiz tüplü dalış türü, sportif dalış yani eğlence amaçlı dalıştır. 1926 yılında Fransız deniz subayı Yves Le Prieur'un ilk çelik dalış tüpü patentini alması ve 1943 yılında da ünlü Fransız okyanus bilimci ve deniz subayı Jacques Yves Cousteau'nun (Jak Kusto) da, bu tüpten hava soluyabilmek için dalış regülatörünü geliştirmesiyle, günümüz "sportif dalış" aktivitesinin de temelleri atılmış oldu.

  • Serbest Dalış Nedir

Serbest dalış ise tüplü dalıştan farklı olarak, kişinin tamamen kendi akciğer kapasitesine doldurduğu hava ile yapabildiği dalış türüdür. Burada dalıcı, su altında nefes alabileceği ekipmanlar (dalış tüpü, dalış regülatörü, denge yeleği) kullanmaz. Sadece temel dalış ekipmanları dediğimiz, maske, palet ve şnorkel kullanır. Su yüzeyindeyken akciğerlerine havayı doldurur, su altına dalar, nefesinin yettiği süre boyunca su altında kalıp sonra yüzeye çıkar. Genelde avcılık amaçlı yapılan bir aktivitedir.

Temel Serbest Dalış Ekipmanları
Serbest Dalış Nedir
  • Tüplü Dalış Nasıl Yapılır - Dalışa Nasıl Başlamalısınız?

Dalışa Nasıl Başlarım

Donanımlı dalışa başlayabilmek için öncelikle yetkili bir eğitmenden dalış eğitimi almalısınız. Ülkemizde donanımlı dalış ile birlikte diğer tüm su altı faaliyetlerini düzenleme ve denetlemeye yetkili kurum "Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu - T.S.S.F." dur. Tüplü dalış eğitimi vermeye yetkili tüm eğitmenler, lisans detaylarıyla birlikte federasyonumuzun web sayfasında kayıtlıdır. Eğitmenin yetki belgesini nasıl sorgulayacağınızı kısa bir video ile aktarmaya çalıştım.

Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Logo

Dalış eğitiminizi kimden alacağınıza karar verdikten sonra, öncelikle bir "deneme dalışı" (tanıtım dalışı) yapmayı tercih edebilirsiniz. Tanıtım dalışı, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Donanımlı Dalış Yönetmeliği'nde de açık olarak belirtildiği üzere, su altını ve donanımlı dalışı tanıtmak ve sevdirmek amacı ile, dalıcı belgesi olmayanlara ön bilgi (brifing) verilerek bir dalış kuruluşunda görevli dalış eğitmeninin birebir gözetiminde, gerekli güvenlik önlemlerini alarak 5 metre derinliği geçmemek koşulu ile yapılan dalışı ifade etmektedir.

  • Bir Dalış Kursu Hangi Aşamalardan Oluşur?

  • Dalış Kursuna Katılmak İçin Ön Koşullar

Dalış eğitimine başlamadan önce, karşılamanız gereken unsur;

  • 14 yaşınızı doldurmuş olmanız

  • Yüzme biliyor olmanız

  • Donanımlı dalış yapmanızda bir sakınca olmadığına dair sağlık beyan formunu imzalamanızdır.

Eğer 18 yaşından küçükseniz, kurs başvuru formu ve sağlık bildirim formunu velinizin de imzalamasını bekleriz.​

Sağlamanız gereken bu koşullarla ilgili bazı ek bilgiler vermem gerekirse;

Yaş şartınızla ilgili gereklilik tamamen Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Donanımlı Dalış Talimatı'nda açık ve tartışmasız bir şekilde belirtilmiştir. Her ne kadar bu şart daha öncelerde 12 yaşa çekilmeye çalışılmış olsa ve TSSF-CMAS dışındaki diğer dalış eğitim sistemlerinde daha erken yaş için tüplü dalış kursları düzenleniyor olsa da, ülkemizde bu durum yasal değildir ve 14 yaşını doldurmamış tüm kişilerin her ne türde olursa olsun donanımlı dalış yapmaları yasaktır.

Yüzme bilme şartıyla ilgili de, istenen düzey, kişinin herhangi bir ekipman (palet, maske, şnorkel) olmaksızın, ayağının basmadığı yerde, başını suyun üstünde tutabilme becerisinin olmasıdır.

Tüplü dalış yapmanızda sakınca olmadığına dair sağlık bildirim formu ise yine "TSSF Donanımlı Dalış Sağlık Bildirim Formu" olarak yer almaktadır ve dalış kursuna başlamadan önce imzalamanız istenir. 

TSSF-CMAS Logo
Dalış Kursu Aşamaları
  • Tüplü Dalış Eğitimi Süreci

Dalış eğitimi süreciniz iki önemli aşamadan oluşacaktır. Bunlar;

  • Teorik Eğitim

Teorik eğitim, bir dalış kursunun önemli süreçlerindendir. Tüplü dalış hakkında şimdiye kadar doğru sandığınız yanlışları size gösterir. Su altının fizik fizyolojisi, basıncın vücudumuza etkileri, gereksiz yere korkulan "vurgun" kavramının tanımlarını size anlatırız ve donanımlı dalışla ilgili daha fazla farkındalık oluşturmanızı sağlarız. TSSF-CMAS 1 Yıldız Dalıcı Kursu teorik ders notlarını bu linkte bulabilirsiniz.

  • Pratik Eğitim - Su Becerileri

Pratik eğitimde, su altında yapmanız gereken bazı beceriler öğrenirsiniz. Bu becerilerin tamamı, sizin su altında yaşayabileceğiniz muhtemel sorunları, yine su altında çözmenizi sağlayacak yetenekler kazandırır size. Örneğin maskenize su girdiğinde nasıl tahliye edeceğiniz ya da dalış eşinizle nasıl hava paylaşımı yapabileceğinizi, pratik eğitimler sırasında öğrenirsiniz.

Pratik eğitimleri, kıyı dalışlarıyla size öğretiriz. Önce, dalış esnasında yapacağımız becerileri kıyıda size anlatırız, becerinin nasıl yapılması gerektiğini belirtiriz. Sonra tüm dalış ekipmanlarımızı kuşanıp suya girip, bu becerileri gerçekleştiririz. Ortalama 4-5 kıyı dalışında tüm becerileri size aktarmış oluruz.

 

Becerileri olması gerektiği şekilde yapabildiğinizi eğitmeninize gösterdikten ve su altına hem fiziksel hem de mental olarak adaptasyon sağladıktan sonra, 18mt bitirme dalışınızı yaparız. Bu dalışı da tamamlamanızın ardından, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonuna kayıtlı Cmas 1 Yıldız Dalıcı diplomanızı ve dalış brövenizi almaya hak kazanırsınız.   

Dalış Brövesi
TSSF-CMAS 1 Yıldız Dalıcı Diploması
TSSF-CMAS 1 Yıldız Dalıcı Brövesi
  • Tüplü Dalış Malzemeleri Nelerdir?

Dalış Ekipmanları

Tüplü dalış için kullanılan malzemeler, sizin su altında güvenli ve keyifli bir dalış deneyimi yaşamanız için, uluslararası güvenlik standartlarında üretilmiş ve tasarlanmış ekipmanlardır. Bir dalış kursuna başlamadan önce, hemen dalış ekipmanı satın almanız gerekmez ancak kursunuzu tamamlayıp, dalış brövenizi aldıktan sonra yapacağınız tecrübe dalışları sırasında, su altındaki konforunuzu direk etkileyecek iki önemli dalış ekipmanı vardır. Maske ve dalış elbisesi. Maskenin yüz hatlarınıza uygun olması, dalış elbisenizin de vücut ölçülerinize uygun olması önemlidir.

Dalış malzemelerine genel olarak bakacak olursak;

  • Tüplü Dalış Maskesi

Mares Tüplü Dalış Maskesi

Dalış maskesi, tüplü dalış ekipmanları içinde en önemli yere sahip olan ekipmanlardan bir tanesidir. Sebebi, su altındaki görüşünüzü direk etkilemesi ve yüz hatlarınıza uygun olması sebebiyle içine gereksiz su almayacak olmasıdır. Belki dalış kursu sürecinde değil ama, kursu bitirdikten sonra, eğer hayatınızda tüplü dalış artık olacaksa, kendiniz özel ve uyumlu bir maske edinmeniz, dalıştan daha fazla keyif almanızı sağlayacaktır.

  • Tüplü Dalış Elbisesi

Mares Tüplü Dalış Elbisesi

Dalış elbiseleri, deniz suyu ile vücudunuz arasında bir yalıtım oluşturarak, vücut ısınızın tehlikeli derecelerde düşmesini engelleyen önemli bir dalış ekipmanıdır. Oldukça sıcak olduğunu düşündüğünüz bir havada bile, dalış yaparken mutlaka bir dalış elbisesi kullanmalısınız. Çünkü su, havaya göre, ısıyı 25 kat daha hızlı soğurur. Bu yüzden, dalış yaptığımız suyun sıcaklığına göre, 3mm, 5mm, 7mm ya da "shorty" (kısa kol - kısa bacak tarzı) dediğimiz ıslak tipli bir dalış elbisesi mutlaka kullanmalısınız.

Dalış elbiseleri ayrıca, sırtınıza giyeceğiniz denge yeleği ve dalış tüpünün, vücudunuzda çizikler oluşturmasını da önleyecektir.

  • Tüplü Dalış Paleti

Mares Tüplü Dalış Paleti

Tüplü dalış için tasarlanan paletler genelde "açık palet" dediğimiz paletlerdir ve çıplak ayakla giyilemezler. Mutlaka "dalış patiği" dediğimiz, bir tür ayakkabı ile giyilmesi gerekir. Bunun sebebi, paletin, dalış ekipmanlarının su altındaki ağırlığını taşıyabilecek kadar kalın olması ve ayaklarınızın üşümemesi gerektiğidir. Tüplü dalış, su altında güçlü fiziksel kondisyon gerektiren bir aktivitedir. Bu yüzden de tüplü dalış paletleri, çıplak ayakla giyilebilen diğer standart paletlere göre daha kalın ve daha dayanıklı üretilirler. Beraberinde kullanacağınız bir dalış patiği sayesinde de, ayağınıza kramp girme ihtimalini en aza indirgemiş olursunuz. 

  • Dalış Patiği

Mares Tüplü Dalış Patiği

Dalış patikleri, tüplü dalış yaparken, su altında ayağınızın konforu ve güvenliği düşünülerek tasarlanmış bir dalış ekipmanıdır. Ayağınıza kesici ya da delici bir cisim batmasını önler. Ayağınızı ergonomik olarak sararak, su altında ayağınıza kramp girme riskini en aza indirir. Ayağınızın üşümesine engel olur ve açık tip dalış paletleriyle giyilerek, maksimum koruma sağlar.

  • Denge Yeleği - BC

Mares Denge Yeleği - BC

Denge yelekleri bizi su altında doğru pozisyonda  ve suyun istediğimiz derinliğinde tutmaya yarayan bir dalış ekipmanıdır. Bazı İngilizce makalelerde BC (Buoyancy Compensator - Yüzerlik Dengeleyici) olarak ta kullanılmaktadır. Hem dalış tüpümüzü su altında daha konforlu taşımamızı sağlar, hem de doğru zamanda şişirerek ya da indirerek su seviyemizi ayarlamamıza yardımcı olurlar. Derine inmek için, içindeki havayı boşaltır, yukarı çıkmak için de biraz şişiririz. 

  • Dalış Regülatörü

Mares Tüplü Dalış Regülatörü

Tüplü Dalış Regülatörleri, dalış tüpünden hava almamıza yarayan bir ekipmandır. Temel anlamda şu bileşenlerden oluşur; dalış tüpünün vanasına bağlanarak, tüpten gelen yüksek basınçlı havayı, arabasınca indirgeyen "birinci kademe", birinci kademeyle ikinci kademe arasında köprü görevi gören bir "ara basınç hortumu" ve ara basınç hortumundaki havayı, soluyabileceğimiz ortam basıncına indirgeyen, ağzımıza takıp soluduğumuz "ikinci kademe". Bazı regülatör setlerinde, "konsol" dediğimiz, tüp basıncını ve derinliği ölçen ek bileşenler de bulunabilir.

  • Dalış Tüpü

Mares Dalış Tüpü

Dalış tüpleri, dalıcıya su altında hava sağlayabilmek için, sıkıştırılmış basınçlı hava ile doldurulmuş ekipmanlardır. Malzeme alaşımları olarak temelde ikiye ayrılırlar. Çelik ve Alüminyum tüpler. Çelik tüpler dalıcıya su altında "batar" etki oluşturdukları için, dalıcı daha az ağırlıkla da batabilir ancak bu tüpler korozyona daha yatkındırlar ve bakımlarının aksatılmaması gerekir. Buna karşın Alüminyum tüpler ise, daha "yüzer" pozisyondadırlar. Bu yüzden dalıcı, Çelik tüpe oranla biraz daha fazla ağırlık kullanmak zorunda kalır ancak Alüminyum tüpler korozyon ve paslanmaya karşı daha dirençlidirler.

Tüpler, kapasitelerine göre isimlendirilir. 12 litrelik ya da 15 litrelik hacme sahip gibi. 

  • Konsollar

Dalış Konsolu-Geyç

Konsol ya da diğer adıyla "Gauge" (Geyç) bileşenleri, dalış regülatörünün yüksek basınç portuna bağlanırlar. En önemli fonksiyonları, ölçüm yapmaktır. Tüpün içinde kalan hava miktarını, bulunduğunuz derinliği ölçerler. Tekli, ikili ve üçlü konsol olarak yapılandırılabilirler. Tekli konsollar sadece tüpün içindeki havayı size gösterir. İkili konsollar ek olarak bir derinlik ölçere de sahiptirler ve bulunduğunuz metreyi size gösterir. Son olarak ta bu iki ölçüm bileşenine, bir su altı pusulası da entegre edilmiş olabilir. Bu pusula sayesinde de su altı navigasyonu yapabilirsiniz.

  • Dalış Bilgisayarları

Mares Smart Dalış Bilgisayarı

Dalış bilgisayarları, belirli yazılımsal algoritmalarla çalışan ve sizin su altında, güvenli dalış profillerine uygun dalış yapmanız için tüm çevresel etkinliğinizi ölçen bir çeşit saattir. Ölçüm yaptığı parametreler arasında, dalış derinliğiniz, su sıcaklığı, yüzeye çıkış hızınız, bulunduğunuz derinlikte geçirebileceğiniz dekompresyonsuz süre ve bir önceki dalışınızdan vücudunuzda kalan artık nitrojen değeriyle birlikte, bu dalışınızı ne zaman sonlandırmanız gerektiği gibi değerler bulunmaktadır. Dalış liderlerinde ve tüplü dalış eğitmenlerinde mutlaka bulunmasını beklediğimiz ekipmanlardandır. 

Ben İzmir Tüplü Dalış Eğitmeni ve Rehber Dalıcı - Fırat ÇELİK olarak, bu içeriğimde sizlere Tüplü Dalış Hakkında ihtiyacınız olabilecek önemli bilgileri aktarmaya çalıştım. Dünyanın %71'inin sularla kaplı olduğunu düşünürsek, geri kalan kısmıyla yetinmemenizi ve su altında nefes almayı denemenizi öneriyorum. Her türlü sorunuz için bana şimdi bir Whatsapp mesajı gönderebilirsiniz ya da iletişim bilgileri sayfamı ziyaret edebilirsiniz. Su Altında Görüşmek Üzere...

Okumaya Devam Edin - İlginizi Çekebilir...

Diğer Makaleler
bottom of page